علمی جو | فروشگاه پاورپوینت 
رشد پیش از تولد: رویدادی شفگت انگیز
۱۶۰ سال پیش، منتقد و شاعر انگلیسی، ساموئل تیلور کلریج نوشته است: «۹ ماه پیش از تولد، احتمالا باید خیلی جالبتر از ۷۰ سال بعد از تولد باشد و رویدادهای جالبتری را شامل شود.» تنها در سالهای اخیر است که دانشمندان، برای مطالعه ۹ ماه اصلی زندگی، روشهایی فراهم آورده و کشف کرده اند که کلریج واقعا حق داشته است. در فاصله انعقاد نطفه و تولد، انسانی که در ابتدای شروع زندگی تنها یک سلول است و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست، به توده ای تبدیل می شود که ۳ کیلوگرم وزن دارد و از ۲۰۰ میلیارد سلول تشکیل می شود. در این باره یکی از مردم شناسان، به نام آشلی مونتاگو چنین می نویسد:
انسان، هرگز در زندگی خود، رشدی چنین سریع و مهم، که در دوره بین انعقاد نطقه و تولد دارد. پیدا نخواهد کرد یا به این اندازه در همه جنبه ها گسترش نخواهد یافت. در این دوره سرنوشست ساز، انسان با همزمانی بسیار کامل و همبستگیهای بسیار دقیقی که هرگز در کل زندگی خود نشان نخواهد دارد، رشد می کند.
سه مرحله برای یک قهرمان
بارداری دوره ای است که در آن جنس ماده پستانداران بچه های خود را، لحظه انعقاد نطفه با تولد، با خود حمل می کند. در مورد زن، این مدت تقریبا بین ۲۶۶ تا ۲۸۰ روز، بعد از آخرین عادت ماهیانه، طول می کشد، جنین شناسان، دوره بارداری را به سه مرحله تقسیم می کنند.
اثر محیط به هنگام زندگی در داخل رحم
امروزه، والدین آینده، به اهمیت محیط سالم برای مادر باردار، به منظور رشد بهتر جنین، آگاهی دارند. محیط، از لحظه انعقاد شروع می شود، در کل دوره های نطفه ای، شبه جنینی و جنینی، بر اثر بیماریها مراحل رشد جنینی: شامل سه مرحله تخمکی با نطفه ای، مرحله جنینی با فتوس می باشد.
مرحله تخمکی: از زمان لقاح شروع می شود و تا ۱۴ روز طول می کشد. تخم بارور شده در طول مسیر خود به طرف رحم به یک توده سلولی به نام مورولا تقسیم می شود و هنگامیکه وارد رحم شد و به دیواره آن متصل گردید آن را بلاستوسیتز می نامند.
مرحله رویانی: این دوره تا پایان هفته هشتم طول می کشد. قسمت درونی توده سلولی به جنین رویان تبدیل می شود. جنین رویان سه لایه مشخص و متمایز دارد که عبارتند از لایه خارجی یا اکتودرم، لایه میانی یا مزودرم و لایه داخلی یا آندودوم.
لایه خارجی: بشره مو، ناخن ها، داندان ها، غدد پوستی، سلول عصبی، حسی، سلسله اعصاب را بوجود می آورد.
لایه میانی: موجب پیدایش ماهیچه، استخوان و دستگاه گردش خون و دفع می شود.
لایه داخلی: موجب پیدایش دستگاه گوار، امعآء و احشاء، شیپور استاش، نای، شش ها، کبد، پانکراس، غدد بزاقی، غدد تیروئید و تیموس می شود.
مرحله جنینی: از اواخر ماه دوم تا لحظه تولد را در بر می گیرد. دست ها و پاها و انگشتان در این دوره ظاهر شده و رشد ماهیچه ها و غضروف و تشکیل اندام های جنسی آغاز می گردد و کبد، پانکراس، ریه ها و کلیه ها شکل می گیرند.
بیماری هایی که در اثر نقص های کروموزمی به شکل ارثی به کودک می رسند عبارتند از سندرم داون، سندروم ترنر، کلاین فلتر، این سندرم از طریق نقص در کروموزهای جنسی ایجاد می شوند.
سندروم داون: به دلیل نقص در کروموزوم جفت ۲۱ ایجاد می شود و بیمار به جای دو عدد کروموزوم ۲۱ دارای سه کروموزوم ۲۱ است. در ۹۵% موارد علت این سندرم بالا بودن سن مادر است.
سندروم ترنر: این سندرم مربوط به جنس ماده است و کروموزوم جنسی آن به جای دو X (XX) فاقد X دوم است یعنی x=45 و به جای ۴۶ کروموزوم تعداد ۴۵ کروموزوم موجود است. رشد تخمدان در این بیماران ناقص است و فاقد عادت ماهیانه هستند و عقیم می باشند. این نوع سندرم را منوزومی نیز می نامند. در یک نوع دیگر این اختلال بیمار به جای دو XX دارای سه X می باشد (XXX=47) این نوع را تریوزومی می نامند.
سندروم کلاین فلتر: این سندرم مخصوص مردان است و در اثر انحراف کروموزمهای جنسی در آنان بوجود می آید. غیر طبیعی بودن کروموزم جنسی به دو صورت اتفاق می افتد. نوع اول دارای یک کروموزم X اضافی است یعنی Xy تبدیل به Xxy می گردد و نوع دوم آن دارای یک y اصافی است یعنی Xy تبدیل به Xyy می شود.
منابع
- مقدمه ای بر روانشناسی رشد، غلامرضا تبریزی، ک، فصل اول (مفاهیم اساسی در روانشناسی رشد)، محیط پیش از تولد ص ۴۴
- روان شناسی رشد، جیمز دبلیو، وند رندن، ترجمه دکتر حمزه گنجی، فصل دوم (عوامل تعیین کننده رشد انسان، پیش از تولد و هنگام تولد، مرور اول ص ۶۴، رشد پیش از تولد: رویدادی شگفت انگیز، سه مرحله برای یک قهرمان
- روانشناسی رشد، دکتر کیانوش هاشمیان، الهام ابوحمزه، فصل دوم: (رشد قبل از تولد، ص ۱۱ تا ص ۱۳، مراحل رشد جنینی
